تیمی از پژوهشگران دانشگاه هنگ‌کنگ با تحلیل اطلاعات بیش از ۲۴ هزار نفر در تایوان بین سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۲۲ پی بردند که مواجهه مداوم با دمای بالا می‌تواند روند پیری زیستی بدن را به اندازه مصرف مرتب سیگار یا الکل سرعت ببخشد. این یافته‌ها نگرانی تازه‌ای درباره تأثیر گرمایش جهانی و امواج گرما بر سلامت عمومی ایجاد کرده است.
برای ارزیابی قرارگیری افراد در معرض گرما، محققان با استفاده از آدرس محل سکونت شرکت‌کنندگان شدت و تعداد موج‌های گرمایی را محاسبه کردند. سپس با اندازه‌گیری شاخص‌های زیستی مرتبط با پیری—از قبیل طول تلومر و نشانگرهای اپی‌ژنتیک—تأثیر گرما بر فرایندهای سلولی را بررسی کردند.
نتایج نشان داد افرادی که بیشترین زمان را زیر آفتاب داغ یا در محیط‌های گرم سپری کرده بودند، شاخص‌های پیری زیستی بالاتری داشتند. به عبارت دیگر، این گروه به‌طور متوسط چند سال مسن‌تر از همسالان خود به نظر می‌رسیدند، در حالی که اثرگذاری گرما روی پیری با آسیب ناشی از سیگار و مصرف الکل قابل مقایسه بود.
اگرچه این مطالعه یکی از نخستین پژوهش‌های طولی بزرگ‌مقیاس در حوزه گرما و پیری محسوب می‌شود، ارتباط مستقیم علت و معلولی را اثبات نمی‌کند. با این حال، نقطه قوت آن پوشش دوره‌ای طولانی و کنترل فاکتورهای متعددی مثل شاخص توده بدنی، رژیم غذایی و وضعیت اجتماعی-اقتصادی است.
تحلیل‌ها همچنین نشان داد سالمندان، ساکنان مناطق روستایی و کارگران فضای باز بیش از سایرین در معرض خطر پیری شتاب‌گرفته ناشی از گرما قرار دارند. پیش‌بینی‌ها حاکی است با تشدید تغییرات اقلیمی، فرکانس و شدت امواج گرما تا دهه‌های آینده افزایش خواهد یافت و سلامت این گروه‌ها بیش از پیش به خطر می‌افتد.
محققان تأکید می‌کنند تدوین سیاست‌های کاهش نابرابری گرمایی—از جمله ایجاد «پناهگاه‌های خنک» شهری، پوشش گیاهی بیشتر در محله‌های کم‌درآمد و ارائه یارانه انرژی برای نصب سیستم‌های تهویه—برای مراقبت از جمعیت آسیب‌پذیر ضروری است.
در کنار اقدامات کلان، افراد نیز می‌توانند با رعایت نکاتی ساده روند پیری ناشی از گرما را کند کنند:
- نوشیدن مداوم آب و نوشیدنی‌های غنی از الکترولیت
- استفاده از لباس‌های سبک، تنفس‌پذیر و پوشش سر
- بهره‌گیری از کرم‌های ضدآفتاب و عینک آفتابی
- تقویت رژیم غذایی با منابع آنتی‌اکسیدان مانند میوه‌های رنگی، سبزیجات برگ‌سبز و مغزها
با توجه به آنکه تا سال ۲۰۵۰ سهم جمعیت بالای ۶۵ سال به حدود ۱۶ درصد خواهد رسید، توجه ویژه به سالمندی سالم در شرایط اقلیمی جدید اهمیت دوچندانی یافته است. ترکیب مطالعات آینده در زمینه گرمایش زمین و سلامت سلولی، می‌تواند راهگشای تدوین راهبردهای جامع برای بهبود کیفیت زندگی در جهان گرم‌تر باشد.
