
دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر استان همدان اخیراً با انتقاد صریح از رویکردهای فعلی دستگاهها در حوزه ترویج عفاف و حجاب، خواستار تدوین و اجرای یک "طرح فرهنگی ایجابی نظارتی" متناسب با ظرفیتهای بومی استان شد. این اظهارات در حالی مطرح میشود که به گفته وی، اسناد و قوانین بالادستی همچون مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی، تکالیف مشخصی را برای نهادهای متولی تعیین کردهاند، اما بیتوجهی به آنها و تمایل به تشکیل ساختارهای تکراری، چالشهای جدی را در این عرصه به وجود آورده است.
چالشهای موجود در اجرای قوانین عفاف و حجاب: انتقاد از بیعملی دستگاهها
میثم صابریون، دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر استان همدان، در نشست کمیته تخصصی عفاف و حجاب که با حضور مسئولان استانی برگزار شد، به صراحت از عملکرد برخی دستگاهها گلایه کرد. وی تأکید کرد که مصوبات ۴۲۷ و ۸۲۰ شورای عالی انقلاب فرهنگی به روشنی وظایف هر نهاد را در این زمینه تبیین کردهاند. با این حال، به جای تمرکز بر اجرای دقیق این وظایف، شاهد روی آوردن به تشکیل کارگروهها و قرارگاههای جدید هستیم که به گفته صابریون، نه تنها راهگشا نیست، بلکه خود محل انتقاد جدی و مانعی برای پیشبرد اهداف است. این بیتوجهی به اسناد بالادستی، عملاً به فرسایش منابع و زمان منجر شده و اجرای برنامههای مؤثر در حوزه عفاف و حجاب را با کندی مواجه میسازد.
فرسایش ساختاری و چرخه معیوب تشکیل کارگروهها
یکی از نکات کلیدی در سخنان دبیر ستاد، اشاره به "فرسایش" ناشی از تکرار اقدامات و تلاش برای ایجاد زیرساختهایی است که از سال ۱۳۸۴ (۲۰۰۵ میلادی) تعیین شدهاند. به گفته وی، حدود وظایف هر دستگاه در زمینه عفاف و حجاب کاملاً مشخص است و نیازی به آغاز دوباره از نقطه صفر نیست. این چرخه معیوب، نه تنها به هدر رفتن انرژی و منابع منجر میشود، بلکه باعث سردرگمی در بدنه مدیریتی و کاهش اعتماد عمومی نسبت به اثربخشی برنامههای فرهنگی میگردد. تمرکز بر کارهای تاسیسی به جای عملیاتی سازی، مانع اصلی در ارتقای فرهنگ عفاف و حجاب در جامعه همدان است.
مطالبه پاسخگویی از مدیران و مسئولان در حوزه عفاف و حجاب
صابریون با تأکید بر اینکه اکنون زمان "حسابکشی" است، مدیران کل، رؤسای سازمانها و ادارات را مخاطب قرار داد. وی از آنها خواست تا با مرور مصوبات و وظایف تعیینشده، به اقدامات انجامیافته و نتایج آن پاسخگو باشند. این مطالبه پاسخگویی، نه تنها در پیشگاه الهی، بلکه در برابر افکار عمومی نیز حائز اهمیت است. این سخنان تلویحاً به این واقعیت اشاره دارد که در صورت عدم پیشرفت در وضعیت فرهنگی، مسئولیت اصلی بر عهده مدیران است و نباید تمامی نگاهها و انتظارات تنها معطوف به قوه قضائیه باشد. به گفته صابریون، کشور در حوزههای مختلف موفقیتهای چشمگیری داشته، اما وضعیت فرهنگی جامعه همچنان با ابهامات جدی مواجه است و مردم خواهان پاسخگویی در این زمینه هستند.
شفافسازی عملکرد: مدیران باید گزارشهایی روشن از اقدامات انجامشده در راستای ترویج عفاف و حجاب ارائه دهند.
تغییر رویکرد: لازم است تمرکز از اقدامات قضایی صرف، به سوی فعالیتهای ایجابی و تأثیرگذار فرهنگی معطوف شود.
افقهای جدید: تدوین و مردمیسازی طرح فرهنگی عفاف و حجاب در همدان
برای غلبه بر چالشهای موجود، دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر بر ضرورت تدوین یک "طرح فرهنگی ایجابی نظارتی" در زمینه عفاف و حجاب تأکید کرد. این طرح باید با دریافت پیشنهادها از سوی دستگاههای مختلف، بومیسازی شده و متناسب با شرایط فرهنگی و اجتماعی استان همدان باشد. علاوه بر این، او به اهمیت "مردمیسازی روندها" اشاره کرده و خواستار مشارکت فعال گروهها و تشکلهای مردمی در این فرآیند شد. وی متعهد شد که در صورت ورود جدی تشکلهای مردمی، ستاد امر به معروف و نهی از منکر از آنها پشتیبانی کامل خواهد کرد. این رویکرد نشاندهنده تغییر پارادایم از اعمال قدرت دولتی به سمت مشارکت اجتماعی و فرهنگی است که میتواند به ماندگاری و اثربخشی بیشتر برنامههای عفاف و حجاب منجر شود.
ویژگیهای طرح فرهنگی پیشنهادی:
ایجابی و پیشگیرانه: تمرکز بر آموزش، فرهنگسازی و تقویت بنیانهای اعتقادی.
بومیسازیشده: انطباق با خردهفرهنگها و نیازهای خاص مردم همدان.
مردمیمحور: فراهم آوردن بستر مشارکت فعال تشکلها و گروههای داوطلب.
در مجموع، آنچه در همدان مطرح شده، فراتر از یک درخواست ساده است؛ فریادی برای تغییر رویکردی ریشهای در مدیریت مسائل فرهنگی و لزوم بازگشت به اصول پاسخگویی و اثربخشی در حوزه عفاف و حجاب است.