چای، نوشیدنی محبوب و پرمصرف در میان ایرانیان، اگرچه خواص متعددی برای سلامت دارد، اما مصرف آن بلافاصله پس از غذا می‌تواند اثرات نامطلوبی بر دستگاه گوارش داشته باشد. دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت با انتشار گزارشی اعلام کرده است که نوشیدن چای بعد از وعده غذایی نه‌تنها به هضم کمک نمی‌کند، بلکه ممکن است فرآیند گوارش را مختل کرده و جذب مواد مغذی را کاهش دهد.
چای بعد از غذا؛ عادتی رایج اما پرخطر
برای بسیاری از مردم، نوشیدن چای پس از غذا به یک عادت روزمره تبدیل شده است. این رفتار که اغلب با هدف کمک به هضم انجام می‌شود، در واقع می‌تواند نتیجه‌ای معکوس داشته باشد. متخصصان تغذیه هشدار می‌دهند که برگ‌های چای دارای خاصیت اسیدی هستند و این اسید می‌تواند پروتئین موجود در غذا را سفت کرده و فرآیند تجزیه آن در معده را دشوارتر کند.
تأثیر ترکیبات چای بر جذب مواد معدنی
چای حاوی ترکیباتی مانند تانن، اگزالات و کافئین است که هر یک به‌نوعی می‌توانند در جذب مواد مغذی اختلال ایجاد کنند:
- تانن‌ها که مسئول رنگ تیره و طعم تلخ چای هستند، می‌توانند جذب آهن، روی و کلسیم را کاهش دهند. این موضوع به‌ویژه برای افرادی که دچار کمبود این مواد معدنی هستند، اهمیت دارد.
- اگزالات نیز با تشکیل ترکیبات نامحلول، جذب آهن و کلسیم را مختل می‌کند.
- کافئین علاوه بر تأثیر بر جذب مواد مغذی، تولید اسید معده را افزایش داده و ممکن است علائم بیماری‌هایی مانند زخم معده یا سندرم روده تحریک‌پذیر را تشدید کند.
چای و اختلال در عملکرد گوارشی
یکی دیگر از پیامدهای مصرف چای بلافاصله پس از غذا، رقیق شدن شیره‌های گوارشی است. این اتفاق می‌تواند منجر به سوءهاضمه، نفخ و احساس سنگینی در معده شود. اگرچه برخی افراد گزارش کرده‌اند که چای به کاهش گاز معده کمک می‌کند، اما این اثر ممکن است در همه افراد یکسان نباشد و بستگی به شرایط گوارشی فرد دارد.
توصیه‌های تغذیه‌ای برای مصرف صحیح چای
با توجه به مجموعه اثرات منفی چای بر فرآیند گوارش و جذب مواد مغذی، کارشناسان تغذیه توصیه می‌کنند:
- چای را حداقل یک ساعت قبل یا یک ساعت بعد از غذا مصرف کنید.
- در صورت ابتلا به مشکلات گوارشی یا کمبود مواد معدنی، مصرف چای را محدود کرده یا با پزشک مشورت کنید.
- برای بهره‌مندی از خواص ضدالتهابی و تقویت‌کننده سیستم ایمنی چای، زمان مصرف آن را به‌درستی مدیریت کنید.
در نهایت، اگرچه چای یکی از نوشیدنی‌های پرطرفدار و مفید در فرهنگ غذایی ایرانیان است، اما آگاهی از زمان مناسب مصرف آن می‌تواند نقش مهمی در حفظ سلامت دستگاه گوارش و بهره‌مندی از فواید آن ایفا کند.
