لاغری بیش از حد؛ تهدید پنهان فراتر از اضافه‌وزن

تحقیقات گسترده نشان می‌دهد که لاغری بیش از حد (BMI کمتر از ۱۸.۵) می‌تواند همان‌قدر – و در مواردی حتی بیشتر – برای سلامت خطرناک باشد که چاقی مفرط شناخته شده است. مطالعه‌ای مشترک از پژوهشگران مؤسسه جهانی BMI Mortality Collaboration در مجله لنست (۲۰۱۶) گزارش کرد افرادی با BMI کمتر از ۱۸.۵ تا ۲۹ درصد شانس مرگ زودهنگام بیشتری دارند؛ در حالی که کسانی با اضافه‌وزن متوسط (BMI بین ۲۵ تا ۳۰) هیچ افزایش محسوسی در خطر مرگ نشان نمی‌دهند.

خطرات لاغری بیش از حد بر سلامت

هنگامی که لاغری بیش از حد به‌صورت مزمن ادامه یابد، بدن با کمبود ذخایر انرژی و مواد مغذی روبه‌رو می‌شود و توان دفاع ایمنی و بهبود بافت‌ها کاهش می‌یابد. مهم‌ترین پیامدهای این وضعیت عبارتند از:

• ضعف سیستم ایمنی: کاهش توان تولید سلول‌های دفاعی و افزایش حساسیت به عفونت‌ها (مطالعات CDC)
• تحلیل توده عضلانی و پوکی استخوان: کمبود پروتئین و ویتامین D منجر به شکستگی‌های مکرر می‌شود
• اختلالات هورمونی: زنان ممکن است دچار بی‌نظمی قاعدگی و مشکلات باروری شوند

محدودیت‌های BMI و واقعیت تناسب اندام

شاخص توده بدنی (BMI) گرچه ابزاری ساده برای ارزیابی سریع وزن است، نمی‌تواند کیفیت تغذیه، توزیع چربی یا قدرت عضلانی را اندازه‌گیری کند. به عنوان مثال، یک ورزشکار نسبتاً لاغر با حجم عضلانی بالا می‌تواند از نظر سلامتی در وضعیت بهتری نسبت به فردی با BMI نرمال اما ذخایر چربی ناسالم قرار داشته باشد. بنابراین شناخت لاغری بیش از حد نیازمند توجه به نشانه‌های بالینی مانند خستگی مفرط، شکستگی بی‌دلیل استخوان‌ها و کاهش ناخواسته وزن است.

چگونه از خطر لاغری بیش از حد جلوگیری کنیم

• مراجعه به کارشناس تغذیه و پزشک برای برنامه غذایی متعادل با کالری و پروتئین کافی
• ترکیب تمرین‌های مقاومتی (وزنه‌برداری سبک) برای حفظ و افزایش توده عضلانی
• ارزیابی دوره‌ای وضعیت خونی و هورمونی به‌ویژه ویتامین‌ها و مینرال‌های کلیدی

با آگاهی از خطرات لاغری بیش از حد و اصلاح سبک زندگی—تغذیه مناسب، تمرین‌های منظم و پیگیری پزشکی—می‌توانیم از پیامدهای نگران‌کننده وزن پایین جلوگیری کرده و تندرستی را تضمین کنیم.

مجله اینترنتی لادن