تعریف پورین و ارتباط آن با اسید اوریک
اسید اوریک، محصول نهایی تجزیه پورینها در بدن است. پورینها در سلولهای بدن و برخی غذاها بهویژه گوشت و اندامهای داخلی بهوفور یافت میشوند. زمانی که سطح اسید اوریک خون از حد طبیعی (۳–۷ میلیمول در لیتر) فراتر رود، کریستالهای اورات در مفاصل رسوب کرده و التهاب و درد نقرس را ایجاد میکنند. براساس دستورالعمل انجمن روماتولوژی آمریکا، محدود کردن دریافت پورین غذایی به کمتر از ۱۰۰۰ میلیگرم در روز میتواند به کنترل اسید اوریک کمک کند.

بررسی نقش حبوبات و اسید اوریک
در گذشته تصور میشد پورینهای گیاهی در حبوبات، خطر نقرس را افزایش میدهد. اما تحقیقات گسترده مانند مطالعه Nurses’ Health Study در دانشگاه هاروارد نشان داد مصرف منظم حبوبات (عدس، نخود، لوبیا) با افزایش سطح اسید اوریک یا بروز حمله نقرسی ارتباط معناداری ندارد. علت اصلی این تفاوت، جذب پایینتر پورینهای گیاهی و حضور فیبر و مواد ضدالتهاب در حبوبات است که به دفع اسید اوریک از کلیهها کمک میکند.
مقایسه پورینهای حیوانی و گیاهی
لیست غذاهای پر پورین حیوانی که باید در نقرسیها محدود شوند:
- اندامهای داخلی دام (جگر، قلوه، مغز)
- گوشت قرمز و ماهیهای چرب (ساردین، شاهماهی)
مطالعات ژورنال Annals of the Rheumatic Diseases نشان داده مصرف منظم اندامهای داخلی تا دو برابر احتمال حمله نقرسی را افزایش میدهد، در حالی که حبوبات چنین تأثیری ندارند.
نکات تغذیهای برای مدیریت اسید اوریک
- جایگزین کردن حبوبات و پروتئینهای گیاهی بهجای گوشت سرخکرده
- استفاده از روش پخت آبی و دور ریختن آب پخت برای کاهش پورین گوشت
- نوشیدن حداقل ۸ لیوان آب در روز برای کمک به دفع اسید اوریک
با رعایت این نکات و افزودن حبوبات به رژیم غذایی، نهتنها خطر افزایش اسید اوریک کاهش مییابد، بلکه از فواید فیبری و مقادیر بالای پروتئین گیاهی بهرهمند خواهید شد.
منبع
Choi HK et al., “Purine-Rich Foods, Dairy and Protein Intake, and the Risk of Gout in Men,” New England Journal of Medicine, 2004.