در گامی مهم برای آینده سکونت بشر در سیارات دیگر، گروهی از دانشمندان اروپایی با بهرهگیری از رباتهای پیشرفته، مأموریتی شبیهسازیشده را در جزیره آتشفشانی لانزاروته اسپانیا اجرا کردند. هدف این مأموریت، بررسی و شناسایی غارهای زیرزمینی مشابه آنچه در مریخ و ماه وجود دارد، بهعنوان گزینههایی بالقوه برای ساخت پایگاههای انسانی در خارج از زمین بود.
این رباتها که توسط مرکز نوآوری رباتیک مؤسسه هوش مصنوعی آلمان (DFKI) طراحی شدهاند، بهصورت گروهی در دهانههای آتشفشانی حرکت کرده و موفق شدند یک غار زیرزمینی را کشف و با استفاده از فناوری نقشهبرداری سهبعدی، ساختار آن را بهطور دقیق ثبت کنند. این فناوری به رباتها امکان میدهد در محیطهای پیچیده و ناشناخته، بدون نیاز به کنترل انسانی مستقیم، بهصورت خودران و هماهنگ عمل کنند.

دانشمندان معتقدند غارهای طبیعی زیرسطحی، بهویژه در مریخ و ماه، میتوانند بهترین گزینه برای ایجاد سکونتگاههای انسانی باشند. این فضاهای طبیعی قادرند از ساکنان در برابر خطرات جدی مانند تشعشعات کیهانی، طوفانهای خورشیدی و برخورد شهابسنگها محافظت کنند.
به گفته تیم تحقیقاتی DFKI، موفقیت این آزمایش میدانی نشان داد که سیستمهای رباتیک خودکار و همکار میتوانند نقش کلیدی در مأموریتهای آینده فضایی ایفا کنند. این فناوریها نهتنها در شناسایی و نقشهبرداری از محیطهای زیرزمینی مؤثرند، بلکه میتوانند در ساخت و تجهیز پایگاههای فضایی نیز بهکار گرفته شوند.
این دستاورد علمی در حالی به ثبت رسیده که بحثها درباره امکان مهاجرت بشر به مریخ همچنان داغ است. ایلان ماسک، بنیانگذار شرکت اسپیسایکس، امیدوار است تا سال ۲۰۲۹ نخستین انسانها به مریخ برسند و تا سال ۲۰۵۰ یک کلونی خودکفا در این سیاره ایجاد شود. با این حال، دانشمندان هشدار میدهند که زندگی طولانیمدت در شرایط جاذبه پایین مریخ میتواند تغییرات فیزیولوژیکی قابلتوجهی در بدن انسان ایجاد کند و حتی منجر به شکلگیری گونهای جدید از بشر شود.
این پروژه، بخشی از تلاشهای جهانی برای آمادهسازی سفرهای سرنشیندار به سیارات دیگر و توسعه فناوریهای پایدار برای زندگی خارج از زمین است. با ادامه این تحقیقات، چشمانداز ساخت پایگاههای امن و قابلزیست در مریخ و ماه بیش از پیش به واقعیت نزدیک میشود.