در اواخر دهه ۱۹۷۰، مک‌دونالد با تصمیمی غیرمنتظره یکی از کوچک‌ترین و در ظاهر بی‌اهمیت‌ترین اقلام خود را از تمام شعبه‌هایش حذف کرد: قاشق پلاستیکی مخصوص هم‌زدن قهوه که با نام «مک اسپون» شناخته می‌شد. این ابزار ساده، به‌دلیل طراحی خاص خود، به‌طور ناخواسته وارد چرخه‌ای از سوءاستفاده شد که در نهایت شرکت را با یک بحران جدی مواجه کرد.
طراحی خاص مک اسپون؛ از همزن قهوه تا ابزار اندازه‌گیری
قاشق‌های مک اسپون برخلاف همزن‌های معمولی، دارای دسته‌ای بلند بودند که به یک بخش کوچک قاشقی‌شکل ختم می‌شد. این طراحی به‌گونه‌ای بود که امکان برداشتن مقدار کمی شکر یا شیر (حدود ۱۰۰ میلی‌گرم) را فراهم می‌کرد. هدف اصلی، تسهیل در آماده‌سازی قهوه برای مشتریان بود.
اما همین ویژگی باعث شد که این قاشق‌ها به ابزاری مناسب برای اندازه‌گیری و مصرف کوکائین تبدیل شوند. در آن دوران، مصرف کوکائین در آمریکا رو به افزایش بود و کاربران این ماده به‌سرعت متوجه شدند که مک اسپون می‌تواند به‌راحتی برای این منظور استفاده شود.
گسترش استفاده غیرقانونی و واکنش عمومی
با رواج استفاده از مک اسپون در میان مصرف‌کنندگان مواد مخدر، نگرانی‌های اجتماعی و رسانه‌ای شدت گرفت. گروه‌های ضد مواد مخدر، خانواده‌ها و فعالان اجتماعی نسبت به این موضوع واکنش نشان دادند و خواستار اقدام فوری از سوی مک‌دونالد شدند.
این ابزار کوچک که قرار بود صرفاً برای هم‌زدن قهوه طراحی شده باشد، حالا به نمادی از یک بحران فرهنگی و اجتماعی تبدیل شده بود.
تصمیم نهایی مک‌دونالد؛ حذف کامل مک اسپون
در سال ۱۹۷۹، مک‌دونالد تحت فشار افکار عمومی و رسانه‌ها، تصمیم گرفت قاشق‌های مک اسپون را از تمام شعبه‌های خود جمع‌آوری کند. اگرچه شرکت در ابتدا دلیل اصلی این اقدام را به‌طور مستقیم اعلام نکرد، اما در بیانیه‌ای دیپلماتیک اشاره کرد که این ابزار «برای اهدافی غیر از آنچه در نظر گرفته شده بود» مورد استفاده قرار گرفته است.
در ادامه، مک اسپون با همزن‌های پلاستیکی صاف و بدون بخش قاشقی‌شکل جایگزین شد تا امکان استفاده برای مقاصد غیرمجاز از بین برود.
جمع‌بندی؛ یک ابزار ساده با پیامدهای غیرمنتظره
ماجرای مک اسپون نشان می‌دهد که حتی طراحی یک ابزار کوچک می‌تواند پیامدهای گسترده‌ای در سطح اجتماعی و فرهنگی داشته باشد. آنچه به‌عنوان یک نوآوری در سرویس‌دهی آغاز شد، به‌دلیل شرایط خاص اجتماعی و سوءاستفاده‌های ناخواسته، به بحرانی برای برند مک‌دونالد تبدیل شد.
این تجربه، نمونه‌ای از اهمیت نظارت دقیق بر طراحی و کاربرد محصولات عمومی است؛ به‌ویژه در زمانی که یک برند جهانی با میلیون‌ها مشتری در سراسر جهان فعالیت می‌کند.
