فناوران ایرانی با دستیابی به دانش فنی تولید میکروسکوپهای نانومتری پیشرفته AFM و TEM، گامی بلند در عرصه فناوری جهانی برداشتند و نام کشور را در میان معدود تولیدکنندگان این ابزارهای حیاتی به ثبت رساندند. این دستاورد نه تنها نشاندهنده توان بالای علمی و صنعتی ایران است، بلکه موقعیت آن را در رقابت با قدرتهای تکنولوژیک مانند ژاپن و آمریکا تثبیت میکند.
پیشرفت چشمگیر در تولید میکروسکوپهای نانومتری: رقابت با بزرگان
سید عباس شاهمرادی، مدیرعامل شرکت آرا پژوهش، با تأکید بر سابقه بیش از دو دهه فعالیت این شرکت در حوزه تجهیزات نانومتری، اعلام کرد که آرا پژوهش تنها تولیدکننده میکروسکوپهای نیروی اتمی (AFM) پیشرفته و میکروسکوپهای الکترونی عبوری (TEM) در ایران است. وی این تجهیزات را از ضروریترین ابزارها در پروژههای نانو برشمرد که نقش محوری در پیشرفت تحقیقات علمی و صنعتی دارند.
این در حالی است که در سطح جهان، تنها شش کشور موفق به ساخت میکروسکوپ AFM شدهاند و در مورد میکروسکوپ TEM، این رقم به سه کشور، یعنی ژاپن، آمریکا و اکنون ایران، محدود میشود. به گفته شاهمرادی، دستگاههای تولید داخل از نظر عملکرد، کارایی و صرفه اقتصادی، کاملاً قابلیت رقابت با نمونههای خارجی را دارا هستند که این خود مهر تأییدی بر کیفیت و استاندارد جهانی محصولات دانشبنیان ایرانی است.
توانمندیهای بینظیر میکروسکوپهای نانومتری ایرانی در علوم مختلف
میکروسکوپهای نانومتری AFM و TEM ابزارهایی فراتر از یک دید ساده هستند؛ آنها نه تنها امکان تصویربرداری و توپوگرافی در مقیاس مولکولی و اتمی را فراهم میکنند، بلکه قادرند خواص فیزیکی، شیمیایی، مکانیکی، الکترونیکی و مغناطیسی مواد را با دقتی بینظیر در مقیاس نانو تعیین کنند. این قابلیت، آنها را هزار برابر قدرتمندتر از میکروسکوپهای نوری متداول میسازد.
برای درک بهتر اهمیت این دستاورد، به تعریف مختصری از این دو نوع میکروسکوپ پیشرفته میپردازیم:
میکروسکوپ نیروی اتمی (AFM): این میکروسکوپ با استفاده از یک سوزن بسیار ظریف که سطح نمونه را لمس میکند، قادر به نقشهبرداری توپوگرافی و اندازهگیری نیروهای بین اتمی در مقیاس نانو است. کاربردهای آن شامل بررسی سطوح مواد، نانومواد، و حتی سلولهای زنده بدون آسیب رساندن به آنهاست.
میکروسکوپ الکترونی عبوری (TEM): TEM با عبور دادن پرتوهای الکترونی از نمونههای بسیار نازک، تصاویری با رزولوشن فوقالعاده بالا از ساختار داخلی مواد ارائه میدهد. این تکنولوژی برای تحلیل ساختار بلوری، نقصهای مواد و آرایش اتمی در نانوساختارها حیاتی است.
این ابزارهای پیشرفته، افقهای جدیدی را در تحقیقات پزشکی، زیستی و مهندسی گشودهاند و به محققان این امکان را میدهند تا مطالعات عملی و بنیادی خود را با جزئیات بیسابقهای دنبال کنند.
مزیت رقابتی و دستاوردهای داخلی میکروسکوپهای نانومتری “ایرانساخت”
یکی از نقاط قوت کلیدی میکروسکوپهای نانومتری تولید ایران، مزیت اقتصادی قابل توجه آنهاست. شاهمرادی عنوان کرد که دستگاههای ساخت داخل با قیمتی حدود ۴۰ درصد ارزانتر از نمونههای خارجی به بازار عرضه میشوند. این موضوع، در کنار کیفیت برابری که با محصولات بینالمللی دارند، آنها را به گزینهای جذاب برای مراکز تحقیقاتی و صنعتی تبدیل کرده است.
این شرکت همچنین موفق شده است محصولات خود را به چندین کشور همسایه صادر کند که نشاندهنده پذیرش بینالمللی و توان صادراتی فناوریهای پیشرفته ایرانی است. در داخل کشور نیز، حدود ۱۰۰ دانشگاه و مرکز پژوهشی به این تجهیزات حیاتی مجهز شدهاند و از قابلیتهای آنها در پیشبرد پروژههای علمی خود بهره میبرند. تولید بومی این قبیل تجهیزات دانشبنیان، علاوه بر کاهش وابستگی فناورانه به کشورهای خارجی، به رونق اقتصاد دانشبنیان، ایجاد فرصتهای شغلی برای متخصصان داخلی و تقویت زنجیره ارزش صنعتی کشور کمک شایانی میکند. این رویکرد، در نهایت به خودکفایی علمی و فنی در حوزههای استراتژیک منجر میشود.
این پیشرفت در حوزه میکروسکوپهای نانومتری، نه تنها یک دستاورد فنی است، بلکه نمادی از اراده و توانمندی فناوران ایرانی در شکستن مرزهای دانش و ورود مقتدرانه به عرصه رقابتهای جهانی محسوب میشود. با ادامه این مسیر، ایران میتواند نقش پررنگتری در توسعه فناوریهای نوین ایفا کند و سهم خود را در پیشرفت علمی جهان افزایش دهد.
مطالب مرتبط
- خراسان جنوبی با جهش سرمایهگذاریهای خارجی و داخلی، قلب تپنده تولید میشود
- یزد در انتظار سامانه بارشی زمستانی: هشدار تگرگ، کاهش دما و آبگرفتگی معابر صادر شد
- ادای احترام عالیرتبه ایران به قربانیان جنگ جهانی دوم در مراسم مینسک
- بارش سنگین برف روستای قرهبابا در بستانآباد را سراسر سفیدپوش کرد
من فارغالتحصیل رشته روزنامهنگاری با گرایش هنر هستم و از کودکی به دنیای فیلم و موسیقی علاقه داشتم. فعالیت حرفهای خودم را از سال ۱۳۹۸ با یک وبلاگ شخصی در زمینه نقد فیلم و سریال آغاز کردم. پس از کسب تجربه، به عنوان نویسنده در مجلات و وبسایتهای مختلف سرگرمی مشغول به کار شدم و در حال حاضر، دبیر بخش هنری در یک مجله معتبر سرگرمی هستم. تلاش من این است که آخرین اخبار و رویدادهای هنری را به صورت جذاب و تحلیلی به مخاطبان ارائه دهم.