رئیس انجمن علمی تغذیه کودکان ایران با هشدار نسبت به روند فزاینده چاقی و همزمان تداوم سوءتغذیه در میان کودکان و نوجوانان کشور، تاکید کرد که تغییر الگوی غذایی و کاهش تحرک جسمی، چالشی جدی برای آینده سلامت این نسل به شمار میرود. این وضعیت که به "بار دوگانه سوءتغذیه" شهرت دارد، نیازمند رویکردی جامع و ملی برای پیشگیری و درمان است.
توازن شکننده: بحران دوگانه سوءتغذیه و چاقی در کودکان ایران
سلامت کودکان و نوجوانان به عنوان سرمایههای اصلی هر کشور، این روزها با تهدید جدی و دوگانهای روبروست: از یک سو معضل سوءتغذیه و کمبود ریزمغذیها همچنان گریبانگیر بخشی از جامعه است و از سوی دیگر، گسترش بیرویه چاقی و اضافهوزن، سلامت عمومی را به خطر انداخته است. علیاکبر سیاری، رئیس انجمن علمی تغذیه کودکان ایران، در آستانه بیست و یکمین کنگره ملی تغذیه کودکان و نوجوانان، بر این نکته تاکید کرد که تغییر سبک زندگی، رواج الگوهای غذایی ناسالم نظیر مصرف فستفودها و تنقلات کمارزش، و کاهش چشمگیر فعالیتهای بدنی در عصر دیجیتال، از عوامل اصلی این بحران تغذیهای است. این روند، نه تنها بر کیفیت زندگی فعلی کودکان تاثیر منفی میگذارد، بلکه زمینهساز بروز بیماریهای مزمن در بزرگسالی خواهد بود.
آمارهای نگرانکننده: نگاهی به وضعیت سوءتغذیه و چاقی در سراسر کشور
آمارهای اخیر نشاندهنده یک وضعیت تغذیهای پیچیده و چندوجهی در میان جمعیت کودک و نوجوان ایران است. این آمارها، دو روی سکه سلامت تغذیهای را به تصویر میکشند:
کموزنی و کوتاهی قد:
حدود ۵ درصد از کل کودکان ایرانی با سوءتغذیه دست و پنجه نرم میکنند که در گروه سنی زیر ۶ سال، این رقم به ۱۲ درصد برای کموزنی میرسد.
این معضل در استانهای با ناامنی غذایی، نظیر سیستان و بلوچستان، ابعاد نگرانکنندهتری به خود میگیرد؛ تا جایی که در برخی مناطق مانند زاهدان، نرخ کوتاهی قد در کودکان زیر ۵ سال حتی تا ۵۰ درصد نیز گزارش شده است. کوتاهی قد، نشانهای از سوءتغذیه مزمن و تاثیرات جبرانناپذیر بر رشد فیزیکی و ذهنی کودک است.
اضافهوزن و چاقی:
در مقابل، میانگین شیوع اضافهوزن و چاقی در کودکان کشور ۱۱ درصد تخمین زده میشود.
این میزان در مناطق شهری و با افزایش سن، به ۲۰ درصد نیز میرسد و گزارش یونیسف از اضافهوزن یا چاقی ۱۸ درصدی دانشآموزان ایرانی حکایت دارد که زنگ خطری جدی برای سلامت عمومی در آینده است. چاقی کودکان، خطر ابتلا به دیابت نوع ۲، بیماریهای قلبی، فشار خون بالا و مشکلات روانی را به شدت افزایش میدهد.
خاموش اما خطرناک: کمبود ریزمغذیها و پیامدهای بلندمدت
کمبود ریزمغذیهای ضروری یکی دیگر از ابعاد خاموش اما بسیار خطرناک بحران تغذیهای است. این کمبودها، به ویژه آهن، ویتامین D، ویتامین A و روی، به طور گستردهای در میان کودکان ایرانی مشاهده میشود و مستقیماً بر رشد جسمی و شناختی آنها تأثیر میگذارد. مطالعات نشان میدهد:
کمخونی ناشی از فقر آهن در حدود ۲۴ درصد از کودکان شیوع دارد.
کمبود ویتامین D در برخی مطالعات تا بیش از ۷۰ درصد از کودکان گزارش شده است.
کمبود روی در حدود ۲۹ درصد کودکان دیده میشود.
این کمبودها نه تنها بر سلامت جسمانی و سطح انرژی کودکان اثر منفی میگذارد، بلکه میتواند به کاهش تمرکز، افت تحصیلی و ضعف سیستم ایمنی منجر شود. وضعیت اقتصادی خانوار، سطح تحصیلات والدین و امنیت غذایی از عوامل تعیینکننده در شیوع این کمبودها هستند.
کنگره ملی تغذیه کودکان: گامی رو به جلو در مقابله با چالشهای سلامت
در راستای مقابله با این چالشهای پیچیده و ارائه راهکارهای علمی، بیست و یکمین کنگره ملی تغذیه کودکان و نوجوانان ایران که از ۲۴ تا ۲۶ دیماه ۱۴۰۴ برگزار میشود، بستری برای تبادل نظر و ارائه یافتههای جدید توسط متخصصان برجسته فراهم میآورد. این رویداد مهم علمی با بیش از ۹۰ سخنرانی تخصصی، محورهای کلیدی زیر را مورد بررسی قرار میدهد:
تغذیه در چرخه زندگی و اهمیت آن از تولد تا نوجوانی.
علل، پیامدها و راهکارهای درمانی سوءتغذیه و چاقی.
اختلالات تغذیهای رایج در کودکان و نوجوانان.
تاثیر سبک زندگی نوین و فناوری بر الگوهای غذایی.
کاربرد هوش مصنوعی در علم تغذیه و راهکارهای نوین آن.
هدف اصلی این کنگره، گردهمآوردن جامعه علمی برای تدوین راهکارهای علمی، مبتنی بر شواهد و قابل اجراست که با همافزایی دانشگاهها، متخصصان و بخشهای مرتبط، به ارتقای سلامت کودکان و نوجوانان ایران یاری رساند.
پیامدهای سوءتغذیه و چاقی تنها به دوران کودکی محدود نمیشود، بلکه پایههای سلامت در بزرگسالی را تحت تاثیر قرار داده و میتواند منجر به بیماریهای مزمن از جمله دیابت، بیماریهای قلبی-عروقی و برخی سرطانها شود. بنابراین، توجه جدی به این معضل و اتخاذ رویکردهای جامع از سوی نهادهای دولتی، خانوادهها و جامعه علمی، برای تضمین آیندهای سالمتر برای نسلهای آتی ایران حیاتی است.
مطالب مرتبط
- هشدار رئیس انجمن عفونی: آنتیبیوتیکها راه درمان صحیح آنفولانزا نیستند
- مسئولان بهداشتی قم از کاهش چشمگیر آمار مبتلایان به آنفلوانزا خبر دادند
- بسیج: نهادی مردمی و پیشتاز در صف اول خدمترسانی به جامعه ایران
- شبکه «نفس» با انصراف ۱۹ هزار مادر از سقط جنین، دستاوردی بیسابقه در حمایت از جمعیت کشور رقم زد
من فارغالتحصیل رشته روزنامهنگاری با گرایش هنر هستم و از کودکی به دنیای فیلم و موسیقی علاقه داشتم. فعالیت حرفهای خودم را از سال ۱۳۹۸ با یک وبلاگ شخصی در زمینه نقد فیلم و سریال آغاز کردم. پس از کسب تجربه، به عنوان نویسنده در مجلات و وبسایتهای مختلف سرگرمی مشغول به کار شدم و در حال حاضر، دبیر بخش هنری در یک مجله معتبر سرگرمی هستم. تلاش من این است که آخرین اخبار و رویدادهای هنری را به صورت جذاب و تحلیلی به مخاطبان ارائه دهم.