وضعیت بحرانی خاک شالیزارهای شمال کشور زنگ خطر را برای امنیت غذایی ایران به صدا درآورده است. بابک مؤمنی، مشاور استاندار و رئیس سابق جهاد کشاورزی مازندران، با تأکید بر ناپایداری زیرساختهای آب و خاک در این منطقه حیاتی، از تخریب فزاینده اراضی برنجکاری خبر داد و خواستار بازنگری اساسی در رویکردهای مدیریتی شد. این هشدار در حالی مطرح میشود که استانهای شمالی، ۸۰ درصد برنج مورد نیاز کشور را تأمین میکنند.
تهدید خاموش برای خاک شالیزارهای شمال؛ جزئیات نگرانکننده
مشاور استاندار مازندران، صبح دوشنبه در نشست مدیریت منابع آب، با تشریح وضعیت موجود، به مخاطرات بزرگی اشاره کرد که آینده برنجکاری در این منطقه را تحتالشعاع قرار داده است. به گفته مؤمنی، حدود ۴۸۰ هزار هکتار از شالیزارهای شمال ایران، به دلیل کمبود و ضعف زیرساختهای مناسب، نیمی از سال را در شرایط غرقاب به سر میبرند که این امر به تخریب تدریجی و جدی خاک این اراضی منجر شده است. غرقابی طولانیمدت، ساختار خاک را تغییر داده، مواد آلی را از بین برده و فرسایش خاک را تشدید میکند که در نهایت به کاهش حاصلخیزی و افت کیفیت محصول میانجامد.
<
>
مدیریت ناکارآمد منابع آب، عامل اصلی تخریب خاک شالیزارها
مؤمنی در ادامه سخنان خود، به کاهش چشمگیر و نگرانکننده آورده رودخانهها در طول پنج سال اخیر اشاره کرد و ناکارآمدی "نگاه سنتی و تقسیمبندیهای سیاسی" در مدیریت منابع آب را عامل اصلی این وضعیت دانست. وی تصریح کرد که رویکردهای فعلی در مدیریت آب شکست خوردهاند و برای حفظ خاک شالیزارهای شمال، لازم است مدیریت بر اساس حوزههای آبریز و اکولوژیک بازتعریف شود. این تغییر رویکرد میتواند به تخصیص عادلانهتر آب و حفاظت مؤثرتر از منابع آبی و در نتیجه کاهش فشار بر خاک کشاورزی کمک کند. عدم مدیریت صحیح آب، علاوه بر آسیب به خاک، میتواند به تنش آبی و کاهش عملکرد محصول در سالهای آینده منجر شود.
راهکارهای جامع برای نجات خاک شالیزارهای شمال و تضمین امنیت غذایی
با توجه به اهمیت برنج به عنوان یک کالای استراتژیک در سبد غذایی ایرانیان، هرگونه اختلال در تولید آن، پیامدهای گسترده اجتماعی و اقتصادی خواهد داشت. از این رو، مؤمنی بر لزوم تکمیل پروژههای آب و خاک و همچنین توجه ویژه به بهرهبرداری و نگهداری پس از اجرای طرحها تأکید کرد. وی تنها راهکار برونرفت از وضعیت کنونی را "عبور از پروژههای جزئی و کوتاهمدت و حرکت به سمت طرحهای جامع و یکپارچه در قالب «زنجیره عمرانی پروژههای مدیریت آب»" دانست.
برای مقابله با تخریب خاک شالیزارها و حفظ پایداری تولید، میتوان به موارد زیر توجه کرد:
بهکارگیری روشهای نوین آبیاری: استفاده از روشهایی مانند آبیاری متناوب (Alternate Wetting and Drying – AWD) به جای غرقابی دائم که هم مصرف آب را کاهش میدهد و هم به بهبود کیفیت خاک کمک میکند.
افزایش مواد آلی خاک: از طریق استفاده از کودهای آلی، کمپوست و بقایای گیاهی، میتوان ساختار خاک را بهبود بخشید و حاصلخیزی آن را افزایش داد.
این اقدامات نه تنها به حفظ بستر تولید برنج در شمال کمک میکند، بلکه تضمینکننده امنیت غذایی پایدار و توسعه اقتصادی مناطق شمالی کشور خواهد بود. ضرورت دارد تمامی ذینفعان، از کشاورزان و کارشناسان گرفته تا مسئولین کشوری، به صورت هماهنگ برای اجرای این طرحهای جامع و نجات خاک ارزشمند شالیزارها وارد عمل شوند.
مطالب مرتبط
- فرماندار آستانهاشرفیه آمادهباش کامل مدیران را برای مدیریت موثر بحرانها خواستار شد
- دانشگاه تهران: کپسول قدیمی عامل اصلی انفجار آزمایشگاه مواد و متالورژی بود
- فعالیت سامانه بارشی در هرمزگان تشدید میشود؛ هشدار وقوع سیلاب و آبگرفتگی جدی است
- تداوم آمادهباش یگان حفاظت منابع طبیعی برای پیشگیری از برگشت آتشسوزی در جنگلهای الیت چالوس
من فارغالتحصیل رشته روزنامهنگاری با گرایش هنر هستم و از کودکی به دنیای فیلم و موسیقی علاقه داشتم. فعالیت حرفهای خودم را از سال ۱۳۹۸ با یک وبلاگ شخصی در زمینه نقد فیلم و سریال آغاز کردم. پس از کسب تجربه، به عنوان نویسنده در مجلات و وبسایتهای مختلف سرگرمی مشغول به کار شدم و در حال حاضر، دبیر بخش هنری در یک مجله معتبر سرگرمی هستم. تلاش من این است که آخرین اخبار و رویدادهای هنری را به صورت جذاب و تحلیلی به مخاطبان ارائه دهم.